Technikum im. J.Piłsudskiego w Brzesku - Bezpieczeństwo w sieci

ZAGROŻENIA W INTERNECIE - JAK ZACHOWAĆ BEZPIECZEŃSTWO?

Cyberprzemoc

Cyberprzemoc to takie zachowanie, które krzywdzi emocjonalnie drugiego człowieka. Osoby, które stosują cyberprzemoc używają do tego celu Internetu albo telefonów komórkowych. W przeciwieństwie do przemocy fizycznej, cyberprzemoc nie zostawia śladów na ciele i nie widać jej gołym okiem. Osoby, które doświadczyły cyberprzemocy czują się zranione i bardzo przeżywają to, co je spotkało. Pojawiają się u nich nieprzyjemne myśli i uczucia takie jak bezradność, wstyd, upokorzenie, strach a czasem również złość.

Osoba, której przytrafiła się taka sytuacja często ma wrażenie, że wszyscy widzieli lub mogą zobaczyć te nieprzyjemne materiały. Obawia się, że jej znajomi odwrócą się od niej i nie będzie mogła liczyć na ich wsparcie. To powoduje, że czuje się bardzo samotna w tym, co ją spotkało.

 Cyberprzemoc to takie zachowania jak:

- ośmieszanie, obrażanie, straszenie, nękanie czy też poniżanie kogoś za pomocą Internetu, albo telefonu komórkowego

- podszywanie się pod kogoś w portalach społecznościowych, na blogach, wiadomościach e-mail lub komunikatorach

- włamanie się na czyjeś konto (np. pocztowe, w portalu społecznościowym, konto komunikatora) 

- publikowanie oraz rozsyłanie filmów, zdjęć, albo informacji, które kogoś ośmieszają

- tworzenie obrażających kogoś stron internetowych lub blogów

- pisanie obraźliwych komentarzy na forach, blogach, portalach społecznościowych

 Osoby, które doświadczają cyberprzemocy ze strony innych często czują się osamotnione i cierpią.

Pamiętaj! Nie jesteś sam/a!

Zachęcam do obejrzenia zawartości niżej umieszczonych linków:

https://www.youtube.com/watch?v=C68dVuUYHV4

 

Jeśli doświadczasz cyberprzemocy:

*powiedz o tym zaufanej osobie dorosłej - z jej pomocą będzie Ci łatwiej poradzić sobie z tą sytuacją.

*postaraj się nie kontaktować ze sprawcą cyberprzemocy i nie odpowiadać na jego zaczepki. Dzięki temu unikniesz prowokowania go do dalszych działań.

*zachowaj wszystkie dowody cyberprzemocy - nie kasuj smsów, e-maili, rozmów na czatach lub komunikatorach.

* jeśli ktoś dokucza Ci na jakiejś stronie WWW, zrób zrzut ekranu - aby zachować to, co widzisz na ekranie wciśnij klawisz "Print Screen" (Prt Sc), a następnie otwórz program tekstowy (np. Word) lub graficzny (np. Paint) i wklej tam screen naciskając jednocześnie klawisze "Ctrl" i "V". Pamiętaj, aby zapisac plik!

*skontaktuj się pod bezpłatnym numerem 116 111, wyślij wiadomość przez 116111.pl,  lub porozmawiaj na czacie z poziomu naszej strony

Jeśli jesteś świadkiem cyberprzemocy:

*nie przesyłaj dalej ośmieszających wiadomości

*pomóż pokrzywdzonej osobie poprzez poinformowanie kogoś dorosłego o jej sytuacji

*zaproponuj pokrzywdzonej osobie kontakt z nami lub sam/a do nas zadzwoń, aby dowiedzieć się, co można zrobić w tej sytuacji.

Niebezpieczne kontakty

Niebezpieczne kontakty to kolejne z zagrożeń internetowych, na które warto szczególnie uważać. Chodzi tu o osoby, które kontaktując się z Tobą przez komunikator, czat, e- mail, portal społecznościowy czy inną aplikację mogą mieć wobec Ciebie złe intencje.

W Internecie, tak jak w życiu, spotykamy zarówno dobrych i złych ludzi. Poznając osobę w Sieci zazwyczaj nie posiadamy wielu informacji na jej temat.  Zdarza się, że nie jest tym, za kogo się podaje i próbuje wydobyć od Ciebie poufne informacje, intymne zdjęcia lub przekonać cię do zrobienia czegoś co będzie niezgodne z prawem lub niebezpieczne dla twojego zdrowia i życia. Może również dążyć do tego, aby wyłudzić od Ciebie pieniądze lub  cenne rzeczy.

W przypadku znajomości z sieci warto zachować szczególną ostrożność.

Nigdy nie wiadomo, kto jest po drugiej stronie.

- Jeśli podejrzewasz,  że osoba z którą nawiązałeś/aś kontakt w Sieci ma wobec Ciebie złe zamiary postaraj się:

- Zachować korespondencję z tą osobą  - w historii komunikatora, e-mailach, sms'ach itp.

- Spróbuj przypomnieć sobie wszystkie informacje, które posiadasz na temat tej osoby.

- Spróbuj porozmawiać o tym z rodzicami czy inną zaufaną osobą dorosłą. Rodzice lub prawni opiekunowie mogą podjąć działania, które zapewnią Ci bezpieczeństwo.

Pamiętaj!

Masz prawo odmówić rozmów na tematy intymne i każdy powinien to uszanować.

Masz prawo przerwać każdy kontakt, który Cię niepokoi.

Masz prawo powiedzieć o wszystkim rodzicom/opiekunom prawnym.

Masz prawo zgłosić administratorowi portalu każdą sytuację, która nie jest zgodna z jego regulaminem.

 Oto kilka wskazówek jak bezpiecznie kontaktować się z innymi:

- Staraj się spotykać przede wszystkim z osobami, które poznałeś/aś w świecie realnym.

- Nie podawaj nieznajomym swoich danych osobowych, takich jak numer telefonu i adres, numer - komunikatora, e-mail.

- Posługuj się Nickiem, nie podawaj prawdziwego imienia i nazwiska.

- Nie opowiadaj nieznajomym o Twoich prywatnych sprawach ani o Twojej rodzinie.

- Bądź ostrożny z wysyłaniem zdjęć, nigdy nie wiesz gdzie mogą później trafić.

Nadużywanie Internetu

Czy wiesz, że część użytkowników przebywa online zbyt długo i nie jest w stanie tego kontrolować?

Istnieje wiele wątpliwości co do tego, czy taki stan możemy nazwać uzależnieniem od Internetu, siecioholizmem, patologicznym używaniem czy nadużywaniem tego medium.

Jak rozpoznać ten problem? 

U osób, które nadużywają Internetu/komputera może pojawić się:

- Silna potrzeba lub poczucie przymusu korzystania z Internetu.

- Brak kontroli nad długością czasu spędzanego w Sieci.

- Problem z powstrzymaniem się od korzystania z Internetu.

- Występowanie niepokoju, rozdrażnienia czy gorszego samopoczucia przy próbie przerwania lub ograniczenia korzystania z Internetu oraz ustępowanie tych stanów z chwilą powrotu do Sieci.

- Zaniedbywanie dotychczasowych zainteresowań oraz kontaktów z ludźmi na rzecz Internetu.

- Spędzanie coraz większej ilości czasu w Internecie celem uzyskania zadowolenia, dobrego samopoczucia, które poprzednio osiągane było w znacznie krótszym czasie.

- Korzystanie z Internetu pomimo szkodliwości poświęcania tak długiego czasu na jedną aktywność.

 Pamiętaj!!!

 Tylko specjalista może stwierdzić, czy dana osoba jest uzależniona od Internetu.

Konsekwencje nadużywania Internetu:

- Zaniedbywanie nauki oraz codziennych obowiązków;

- Zaburzenia w sferze uczuć i emocji np. częste uczucie niepokoju, agresja;

- Brak troski o własne zdrowie (brak snu, brak ruchu, nieregularne posiłki) i higienę osobistą;

- Wyobcowanie z realnego świata;

- Problemy w relacjach z ludźmi, unikanie kontaktu z ludźmi w świecie realnym, konflikty;

- Rezygnacja z zainteresowań i przyjemności;

- Trudności z koncentracją;

- Problemy zdrowotne (pogorszenie wzroku, bóle głowy, niedożywienie, zaburzenia snu, nieprawidłowy oddech, zespół cieśni nadgarstka, skrzywienia kręgosłupa).

Zastanów się:

- Czy czujesz się zaabsorbowany Internetem (myślisz o poprzednich, bądź następnych pobytach w sieci)?

-  Czy czujesz potrzebę używania Internetu przez coraz dłuższe okresy czasu?

 - Czy wielokrotnie miałeś nieudane próby kontroli, ograniczenia czasu lub zaprzestania korzystania z Internetu?

 - Czy czułeś się niespokojny, markotny, zirytowany, przygnębiony gdy próbowałeś ograniczać czas w Internecie lub zaprzestać korzystania z niego?

-  Czy pozostajesz w sieci dłużej niż pierwotnie planowałeś?

-  Czy ryzykujesz utratę ważnych relacji, prac, możliwości kariery lub nauki z powodu internetu?

 - Czy oszukałeś kogoś z rodziny bliskich lub terapeutów, aby ukryć narastający problem internetu?

-  Czy używasz Internetu, jako sposobu na ucieczkę od problemów lub sposobu na pogorszony nastrój (uczucia bezradności, winy, lęku, depresji)?

 

Zachęcam do obejrzenia zawartości niżej umieszczonych linków:

https://www.youtube.com/watch?v=ZgwoPqHKQvI

https://www.youtube.com/watch?v=jdF1oBMUUeQ

https://www.youtube.com/watch?v=SgCSZGUOaJA

Szkodliwe treści

W Internecie możesz natknąć się na materiały, które są szkodliwe. Do nich zaliczają się różnego rodzaju filmy, zdjęcia, artykuły, fora internetowe, które zawierają elementy przemocy, pornografię, nawołują do dyskryminacji ludzi innej rasy, narodowości lub wyznania. Kontakt z takimi treściami może mieć negatywny wpływ na psychikę, gdyż tego typu informacje budzą nieprzyjemne skojarzenia, powodują napięcie oraz uderzają w ważne dla człowieka wartości.

 Niektóre szkodliwe treści wchodzą w konflikt z polskim prawem, a publikowanie ich w Internecie jest nielegalne. Należą do nich:

- Pornografia z udziałem dzieci

- Pornografia z udziałem dorosłych (z wyjątkiem tych, które posiadają filtr informujący o tym, że jest to strona tylko dla dorosłych)

- Treści namawiające do wyśmiewania innych z powodu rasy, narodowości lub wyznawanej religii

- Treści namawiające do popełnienia przestępstwa

- Treści propagujące faszyzm i totalitaryzm

Takie treści warto zgłosić do www.dyzurnet.pl, który zajmuje się walką z nielegalnymi materiałami w Internecie i współpracuje z policją.

Pozostałe szkodliwe treści 

- Prezentujące przemoc

- Zachęcające do podejmowania działań autodestrukcyjnych, czyli takich, które powodują szkody cielesne lub psychiczne np. uzależnienie

- Zawierające wulgaryzmy

- Zawierające elementy psychomanipulacji, czyli takiego sterowania cudzymi uczuciami, którego celem jest wyłudzenie korzyści materialnych lub zmuszenie do niewłaściwych zachowań

- Wprowadzające w błąd, co może mieć wpływ na życie i zdrowie młodego użytkownika

- Zachęcające do prostytucji, używania narkotyków czy hazardu

 Dlaczego te treści są szkodliwe?

- Oglądanie takich materiałów może sprawić, że świat nagle stanie się niezrozumiały, zagrażający i przestaniesz czuć się w nim bezpieczne.

- Możesz dać się namówić do wyrządzenia komuś krzywdy, w tym także do czynów karalnych.

- Kontakt ze szkodliwymi treściami ułatwia osobom ze złymi intencjami dotarcie do Ciebie.

- Kontakt z treściami pornograficznymi może zaburzyć Twój rozwój psychoseksualny, czyli możesz nauczyć się nieprawidłowych zachowań/wzorców seksualnych, mogą pojawić sie u Ciebie niewłaściwe przekonania na temat siebie, swojego ciała co w konsekwencji może źle wpłynąć na seksualną sferę Twojego życia.

- Treści zawierające przemoc mogą skłonić do zachowań agresywnych wobec rówieśników, słabszych czy ludzi innej narodowości, wyznania.

Nieuprawniony dostęp

Zdarza się, że ktoś bez naszej wiedzy i zgody próbuje uzyskać dostęp do naszego komputera, konta, profilu czy bloga. Często chce w ten sposób uzyskać i przejąć informacje, które publikujemy lub przechowujemy.

Kradzież danych polega na wyciąganiu pewnych informacji (m.in. danych osobowych) od konkretnej osoby, przez osoby niepowołane (które nie mają na to pozwolenia).

Każdy Polak ma prawo do ochrony danych osobowych w myśl Ustawy o Ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 roku.

Dane osobowe to wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej. Daną osobową będzie, więc każda informacja, pozwalająca na ustalenie tożsamości osoby nawet pośrednio, poprzez inne posiadane informacje. Daną osobową będzie mógł stanowić np.: imię i nazwisko, adres IP komputera zdjęcie, e-mail,; jeśli przy ich pomocy możemy ustalić kim jest dana osoba.

Skradzione dane wywołują wiele zamieszania. Problemem może być wtedy nie tylko spam (niezamawiana poczta - np. reklama kosiarek do trawy), ale także ktoś może się pod nas również podszywać. Udając nas, taka osoba może np. dokonywać zakupów na nasze konto.

Kiedy szczególnie narażamy się na nieuprawniony dostęp?

- Poprzez korzystanie z programów niewiadomego pochodzenia; takie programy mogą zawierać wirusy (np. uszkadzające nasz dysk, przekazujące informacje nt. tego co robimy na swoim komputerze)

- Poprzez otwieranie okienek, korzystanie linków i aplikacji z nieznanych źródeł

- Korzystając z serwisów, portali bez odpowiednich zabezpieczeń (np. brak regulaminu, brak kontaktu z administratorem)

- Podając hasła dostępu do naszych kont i profili innym osobom

- Kiedy dzielimy się danymi o sobie, gdy nie jest to wymagane (na różnych serwisach czy z innymi użytkownikami sieci)

 Jak się chronić?

Jest kilka zasad bezpieczeństwa, których należy  przestrzegać:

- nie podawaj  nikomu danych (chyba, że są wymagane przy rejestracji - wtedy tylko w sprawdzonych serwisach publicznych), gdy ktoś wypytuje Cię o Twoje dane - nie odpowiadaj; najlepiej skończyć taką rozmowę

- jeżeli nie musisz, nie umieszczaj ważnych danych na komputerze podłączonym do sieci

- bądź ostrożny/a w nowych miejscach w sieci - nie wiadomo jak działają - sprawdzić jaki jest regulamin miejsca oraz czy możliwy jest kontakt z administracją

- sprawdź zabezpieczenia podczas zakupów w sieci

- dbaj cały czas o odpowiednią ochronę swojego komputera - zainstaluj program antywirusowy i włącz firewall  (działający jak zapora nie dopuszczająca szkodliwych elementów)

- aktualizuj programy, z których korzystasz

- bądź czujna/y- niezależnie od użytego zabezpieczenia nie mamy pewności czy będzie ono wystarczające

 Włamania zdarzają się również na telefony komórkowe.

Telefony komórkowe nowej generacji mają funkcje zbliżone do komputerów,  przez co są narażone na działania wirtualnych  przestępców. Zdarza się, że pobierając z  Internetu na telefon grę lub aplikację  niewidomego pochodzenia, możemy  wraz z  nią ściągnąć  wirusa. Taki wirus może zniszczyć  cały system operacyjny telefonu oraz  doprowadzić do utraty wszystkich danych i  kontaktów, które mieliśmy w nim zapisane.

Jak się zabezpieczyć?

- Nie pobieraj aplikacji i gier z nieznanych źródeł.

- Zawsze czytaj regulaminy aplikacji i gier, które zamierzasz pobrać.

- Włączaj usługę bluetooth i WIFI tylko wtedy, gdy z niej korzystasz.

- Nie akceptuj propozycji połączenia z nieznanymi  urządzeniami.

 

Zachęcam również do obejrzenia krótkiego filmiku umieszczonego w poniższym linku, dotyczącego zachowania bezpieczeństwa w Sieci:

https://www.youtube.com/watch?v=CLRBYhd7e4Q

 

Co można zrobić w przypadku kradzieży tożsamości?

W przypadku kradzieży tożsamości w Internecie, należy przede wszystkim zwrócić się do prowadzących serwisy, w których znajdują się przejęte przez hakera konta. Wykorzystaj e-mail i szybko skontaktuj się z administratorami - opisz dokładnie sytuację, tak aby uwiarygodnić problem i poproś  o zablokowanie kont tak szybko, jak to możliwe. Dzięki temu nie stracisz swojej reputacji przez np. spamowe wpisy na forach publikowane w Twoim imieniu.

Poza tym warto zmienić wszystkie hasła i loginy do serwisów internetowych z których korzystasz, po to, aby nie było możliwe logowanie przy użyciu starych danych. Zrób to nawet, jeśli te konta wydają się być nienaruszone - być może ktoś zechce skorzystać z nich w przyszłości.

Sytuacja, w której korzystasz z jednego hasła do większej grupy witryn jest niebezpieczna - jak najszybciej zmień hasło (najlepiej stwórz kilka różnych).

I wreszcie trzeba też sprawdzić, czy i jakie transakcje zostały zawarte w serwisach aukcyjnych czy sklepach internetowych gdzie mamy konta. Wszelkie „dodatkowe" zakupy czym prędzej anuluj oraz skontaktuj się ze sprzedawcami wyjaśniając problem.

Jeżeli skradzione zostały dane związane z kontem bankowym lub kartą kredytową  nie należy kontaktować się w imieniu innych osób, bądź rodziców. Nie wolno korzystać z cudzych kart, jeżeli takie znajdziemy, w takiej sytuacji należy opowiedzieć rodzicom, bądź zaufanej osobie dorosłej o całej sytuacji.

 Zgłoszenie przestępstwa

Jeśli skradziono Ci wyłącznie dane o niskiej wartości, np. login do forum dyskusyjnego, wtedy Twoje działania powinny się raczej ograniczyć do zabezpieczenia konta oraz komputera  przed kolejnymi atakami.

Jeżeli jednak skradzione zostały dane np. do karty kredytowej Twoich rodziców, lub też wykonano jakieś zakupy na Twoje konto - wtedy trzeba skontaktować się z policją.

Jeżeli korzystałeś z karty kredytowej rodziców, lub ktoś wykonał zakupy na twoje konto, ktoś włamał sie na twoje konto, profil, blog, ktoś podszywa się pod ciebie w celu ośmieszenia, padłeś ofiarą nękania, zastraszania i gróźb w Internecie i za pośrednictwem telefonów komórkowych jest to wykroczenie i możesz zgłosić je na policję.

Jeżeli masz mniej niż 18 lat w takiej sytuacji zawiadomienie na policję lub do prokuratury składają w Twoim imieniu osoby dorosłe: rodzice lub opiekunowie prawni.

 

Co można zrobić, jeśli ktoś przejął dostęp do Twojego konta?               

1. Przede wszystkim jak najszybciej skontaktuj się z administratorem poprzez formularz kontaktowy z adresu e-mail, który został użyty podczas rejestracji. Gdy dostęp do poczty elektronicznej również został przejęty, kontakt ten można uzyskać pisząc z jakiegokolwiek adresu (domownika, alternatywnego konta pocztowego). Ważne, żeby zgłosił/a  to osoba, której dokonano kradzieży konta osobiście, a nie poprzez osoby trzecie!

W momencie powiadomienia administracji o zaistniałym incydencie należy przede wszystkim podać: login, link do profilu, adres e-mail użyty podczas rejestracji (a także informację czy posiadasz do niego dostęp), datę urodzenia, przybliżoną lub rzeczywistą datę utracenia dostępu do profilu, nazwę dostawcy internetowego, a także personalia osoby, którą podejrzewasz o nieuprawnione korzystanie z Twojego konta.

2. Ważne, by w miarę szybko zmienić hasło
3. W sytuacji gdy masz z tym trudność, bądź będą działy się rzeczy, które Cię zaniepokoją, skontaktuj się z Helpine.org. pl
4. Niezależnie od zgłoszenia włamania poprzez formularz kontaktowy, masz możliwość powiadomienia o tym policji. Należy wtedy podać dane personalne, login i link do profilu. Pomocnym byłoby wskazanie, który adres e-mail ma być przypisany do profilu (w przypadku braku możliwości odzyskania dostępu do pierwotnego adresu). Sprawa włamania leży jak najbardziej w kompetencjach policji, gdyż bezprawne przejęcie konta jest przestępstwem (kodeks karny art. 267 i 268a).Wyłącznie rodzice  lub opiekunowie prawni mogą zgłosić przestępstwo w Waszym imieniu.

 Zadbaj o bezpieczeństwo konta!

Bezpieczeństwo konta należy traktować bardzo poważnie. Aby  Twój komputer i konto pozostały bezpieczne, zalecamy regularne wykonywanie następujących czynności:

- Sprawdzaj, czy na komputerze nie ma wirusów i niebezpiecznych programów. Uruchamiaj skanowanie swojego komputera, korzystając ze sprawdzonego oprogramowania antywirusowego. Jeśli skanowanie wykryje podejrzane programy lub aplikacje, usuń je natychmiast.

- Regularnie aktualizuj opcje odzyskiwania konta. Pamiętaj o aktualizowaniu opcji odzyskiwania konta, aby były one stale aktualne.

- Zmieniaj swoje hasło przynajmniej dwa razy w roku. Wybieraj hasła zawierające kombinację cyfr, znaków i liter o różnej wielkości, co pozwoli zwiększyć bezpieczeństwo Twojego konta. 

- Wykonuj regularnie aktualizacje systemu operacyjnego i przeglądarki. Niezależnie od tego, czy używasz systemu Windows, czy Mac OS, zalecamy włączenie ustawienia automatycznej aktualizacji i aktualizowanie systemu po otrzymaniu odpowiedniego powiadomienia. Aby sprawdzić dostępność aktualizacji w przeglądarce Internet Explorer, wybierz menu Narzędzia i kliknij polecenie Windows Update. W przeglądarce Firefox kliknij kartę Pomoc i wybierz polecenie Sprawdź dostępność aktualizacji.

- Nigdy nie używaj hasła do konta w innej witrynie. Jeśli wprowadzisz swoje hasło w zewnętrznej witrynie, a ona padnie ofiarą ataku, ktoś może podjąć próbę zalogowania się na Twoje konto  przy użyciu tych samych danych.

- Chroń swoje hasło. Nigdy nie wprowadzaj hasła po kliknięciu linku w wiadomości e-mail otrzymanej z niezaufanej witryny. Zawsze przechodź bezpośrednio do witryny z której chcesz korzystać. Nigdy nie wysyłaj hasła pocztą e-mail.

Pamiętaj!

- Nigdy nie zdradzaj nikomu swojego hasła. Jeśli to jednak zrobisz, zmień je jak najszybciej.

- Używaj silnego hasła i nie zapisuj go ani nie wysyłaj pocztą e-mail

- Uruchamiaj skanowanie i zmieniaj hasła natychmiast po zauważeniu jakichkolwiek zmian na koncie, które nie zostały zainicjowane przez Ciebie.

- Wyloguj się po każdym użyciu komputera w miejscu publicznym. Po zakończeniu korzystania z konta kliknij link „Wyloguj się" znajdujący się w prawym górnym rogu ekranu.

- Regularnie usuwaj formularze, hasła, pliki z pamięci podręcznej i pliki typu cookies (ciasteczka) w przeglądarce, szczególnie na ogólnodostępnych komputerach.

Seksting

Seksting polega na wysyłaniu innym osobom za pośrednictwem internetu lub telefonu komórkowego swoich intymnych zdjęć lub filmów. Jest to niebezpieczne zjawisko, ponieważ w części przypadków takie zdjęcia i filmy są niezgodne z prawem. Poza tym raz wysłane intymne materiały mogą pozostać w posiadaniu osoby, która je otrzymała i zostać użyte przez nią w dowolny sposób. Często zdarza się, że trafiają w ręce niepowołanych osób i stają się narzędziem cyberprzemocy: szantażu czy zastraszania osoby, która się na nich znajduje. Mogą również zostać opublikowane w widoku publicznym bez zgody osoby, która na nich jest.

W wieku dojrzewania to naturalne, że czasem zastanawiasz się i chcesz sprawdzić, co na Twój temat myślą inni ludzie. Masz prawo do tego, aby się wyróżnić i zaimponować swoim rówieśnikom. Możesz też być ciekawa/y zachowań, których jeszcze nie próbowałaś/eś. Zdarza się, że inna osoba może Cię zachęcać do wysłania takich zdjęć na dowód uczuć, które odczuwasz wobec niej. W takich sytuacjach wysłanie innym osobom lub opublikowanie roznegliżowanej fotki może się okazać bardzo złym pomysłem, który spowoduje niebezpieczne i przykre konsekwencje. Pamiętaj, że nikt nie ma prawa zmuszać Cię do wysłania takich zdjęć i narzucać Ci oglądania intymnych zdjęć innej osoby.  

Dlatego warto kilka razy się zastanowić, zanim zdecydujesz się podzielić z kimś takimi zdjęciami. Pamiętaj, że relacje z ludźmi czasem się zmieniają. Osoba, która jest Ci bliska dziś za kilka miesięcy lub lat może mieć do Ciebie inne nastawienie. Zdarza się, że do urządzenia takiego jak telefon/tablet dostęp uzyskują niepowołane osoby, które również mogą wejść w posiadanie Twoich zdjęć.

Jest jeszcze jedna rzecz, na którą warto zwrócić uwagę. Świadomość tego, że praktycznie każdy użytkownik może nagrać to, co widzi na ekranie może pomóc Ci pozostać bardziej ostrożną/ ostrożnym podczas korzystania z serwisów oferujących videoczaty. Zdarza się, że spotkania online są nagrywane i stają się materiałami używanymi do szantażu osoby, która się na nich znajduje.

Jeśli zdarzyło się, że ktoś namawia Cię na wysłanie intymnych zdjęć lub filmów, albo już takie materiały są w posiadaniu innych osób i obawiasz się o to, co będzie dalej -  skontaktuj się z nami.

Pamiętaj, że wysyłając swoje intymne zdjęcie lub film, tracisz kontrolę nad tym, co się z nimi dalej stanie.

 

Agresja w sieci-jak nie stać się jej sprawcą?

Pierwszą istotną sprawą jest to, że komunikując się w Internecie - szczególnie wtedy, kiedy rozmawiamy pisząc teksty (np. czatując) - nie widzimy reakcji emocjonalnych osoby lub osób, z którymi się komunikujemy. Oznacza to, że możemy myśleć, że żartujemy, a nie widząc niezadowolonej lub smutnej miny osoby, do której lub o której piszemy zakładamy, iż ona też odbiera to jako żart. Inaczej jest kiedy rozmawiamy twarzą w twarz - tutaj powstrzymamy się, gdy zobaczymy, że nasze słowa wywołały nieprzyjemne emocje u drugiej osoby. Do tego dochodzi fakt, że w wielu sytuacjach komunikacji w Internecie osoba czyta lub ogląda to, co umieściliśmy w sieci nie od razu, ale po pewnym czasie. Często więc może być tak, że nadawca widząc brak reakcji myśli, że nie robi nic złego.

Kolejny aspekt to poczucie anonimowości. Osoba, która komunikuje się online, w niektórych przypadkach ma poczucie, że nie można jej zidentyfikować (co rzadko jest prawdą - technicznie prawie zawsze taka identyfikacja jest możliwa). Prowadzi to do zjawiska, które nazywa się rozhamowaniem - osoba podejmuje działania, których nigdy nie podjęłaby w sytuacji, gdy jest rozpoznawalna, np. rozmawiając z kimś twarzą w twarz. Jak widać mechanizmy psychologiczne komunikacji w Internecie mogą sprawić, że zaczniemy lub będziemy kontynuować niewłaściwe działania wobec innych internautów, czasami kompletnie nieświadomie. Warto więc uwzględnić naszą wiedzę po to, by ustrzec się przed takimi sytuacjami.

Jak nie stać się sprawcą agresji w Internecie?

Kilka zasad, którymi warto kierować się, by samemu nie być sprawcą agresji:

1. Zawsze publikując w Internecie lub rozsyłając coś jako żart, poświęć jakiś czas na zastanowienie się, czy wszystkie osoby, których to dotyczy, będą odbierać to tak samo. Najważniejsze pytanie, które warto sobie zadać w takim momencie, to: czy, gdyby coś podobnego opublikowano na mój temat to też odebrał/ a/bym to jako żart? Jeśli masz wątpliwości zapytaj kogoś innego, np. kolegę czy koleżankę - czasami kiedy jesteśmy włączeni w jakąś sytuację trudno nam spojrzeć na nią obiektywnie.
2. Szczególnie uważaj na sytuacje, kiedy komunikując się przez Internet doświadczasz silnych emocji, np. jesteś na kogoś zdenerwowany, gdyż uważasz, że zrobił ci coś nieprzyjemnego w szkole czy cyberprzestrzeni. Bardzo łatwo w takiej sytuacji o impuls, który spowoduje działanie w postaci opublikowania czy przesłania czegoś, czego już nie będzie można wycofać. Warto w takich sytuacjach odejść na jakiś czas od komputera, ochłonąć i zastanowić się, czy naprawdę chcemy coś opublikować lub wysłać. W wielu sytuacjach zdarzy się tak, że zrezygnujemy z wcześniejszego pomysłu.
3. Warto pomyśleć o innych. Kiedy widzimy, że nasza koleżanka czy kolega działa nerwowo i chce komuś zrobić przykrość za pomocą Internetu możemy ją lub jego powstrzymać. Czasami nasz głos rozsądku w takich sytuacjach może być skuteczny i ta osoba zrezygnuje z niefortunnego pomysłu. Kto wie, może w innej sytuacji kolega czy koleżanka powstrzyma nas?
4. Kiedy zdarzy się, że nie pomyśleliśmy i nieumyślnie zrobiliśmy komuś coś przykrego komunikując się online, zawsze warto przeprosić. Dla kogoś, komu zrobiliśmy krzywdę bardzo ważne jest to, że nie zrobiliśmy tego celowo oraz że żałujemy tego, co się stało.

 Źródło: http://numanuma.pl/6-agresja-w-sieci.html

Nie hejtuj - Zyskaj przyjaciela!

Hejt, czyli obrażanie, ośmieszanie czy poniżanie innych to jedna z form cyberprzemocy. Poczucie anonimowości jakie daje internet wzmacnia takie zachowania. Niektórzy internauci stosują pewnego rodzaju podwójne standardy w komunikacji, dzieląc ją na offline i online. Oznacza to, że w sieci pozwalają sobie na zupełnie inne zachowania niż w bezpośrednich kontaktach z ludźmi. Częściowo taki stan rzeczy można wyjaśnić tzw."efektem kabiny pilota". Badania (Walrave i Heirman, 2009) pokazały, że piloci bombowców w trakcie II wojny światowej bombardowali miasta, nie ponosząc przy tym kosztów emocjonalnych (w przeciwieństwie np. do żołnierzy piechoty lądowej), ponieważ nie widzieli cierpienia swoich ofiar. Podobnie jest  w  przypadku hejtu w sieci. Hejter nie widzi krzywdy, którą wyrządza odbiorcy, często więc nie zdaje sobie sprawy jak bardzo raniące mogą być jej/jego słowa czy zachowania.

Hejter czy kolega?

Hejt bywa często reakcją na nudę, sposobem na zdobycie pozycji w sieci, pokazaniem znajomym swojej siły, odreagowaniem swoich niepowodzeń, przejawem zazdrości. Zazwyczaj jest zachowaniem nieprzemyślanym, podejmowanym pod wpływem różnych emocji. Jakie mogą być konsekwencje takich działań? Wyobraź sobie, że odkrywasz, że twój znajomy hejtuje innych internautów. Czy możesz być pewny, że nie będziesz jego kolejną ofiarą? Czy też zaczynasz myśleć, że "skoro innym to robi, może podobnie zachować się wobec mnie"? Ktoś kto obraża, ośmiesza innych, wulgarnie się wypowiada nie wzbudza zaufania. Wizerunek takiej osoby w naszych oczach  diametralnie się zmienia. Trudno przecież myśleć o przyjaźni z osobami, które zachowują się w taki sposób. Warto również zastanowić się nad tym, jak hejty mogą wpłynąć na nasz wizerunek w przyszłości, np. za kilka lat, kiedy będziemy starać się o przyjęcie na studia czy brać udział w procesie rekrutacyjnym do naszej pierwszej pracy. Zasada, że treści, które trafiają do Internetu, zostają tam na zawsze, dotyczy również naszych komentarzy.

 

Blisko w sieci

Internet jest przestrzenią, która daje możliwości podtrzymywania kontaktów ze znajomymi, poznawania ludzi czy kontynuowania znajomości z osobami, które  spotkaliśmy np. na imprezie czy wakacjach. Pozytywny wizerunek online, podobnie zresztą jak i offline, sprzyja zawieraniu znajomości i byciu lubianym. To, w jaki sposób będą nas odbierać inni użytkownicy sieci zależy od nas i od naszego zachowania. Warto o tym pamiętać podejmując różne działania w sieci i wykorzystać możliwości, jakie daje internet w pozytywny sposób.

                                     Źródło:http://numanuma.pl/nie-hejtuj-zyskaj-przyjaciela.html; 

                                                                            https://116111.pl

OSTROŻNIE .......   Z SURFOWANIEM W SIECI

Z Internetu warto korzystać w sposób odpowiedzialny, aby nie narazić się na konflikt z prawem. Do tego niezbędna jest znajomość kilku podstawowych zasad prawa.

Pamiętaj, prawo w sieci obowiązuje zawsze!

Wirtualny świat – realne prawo.

Czym jest prawo do ochrony własnego wizerunku?

Wizerunek podlega ścisłej ochronie prawnej; stanowi on dobro osobiste, podobnie    jak zdrowie, cześć, tajemnica korespondencji czy nazwisko lub pseudonim. Oznacza to, że nie można zwykle opublikować wizerunku konkretnej osoby bez jej wyraźnej zgody. Rozpowszechnianie czyjegoś wizerunku bez zezwolenia danej osoby jest działaniem bezprawnym.

W przypadku użycia wizerunku bez zgody przedstawionej na nim osoby albo w innym celu, niż ten, na który wyraziła zgodę - przysługują jej liczne uprawnienia.

Może żądać natychmiastowego zaniechania naruszeń, na przykład usunięcia zdjęcia zamieszczonego bez jej zgody.

W razie dokonanego naruszenia można również domagać się, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie, na przykład w formie przeprosin w prasie. Dodatkowo, na żądanie poszkodowanego sąd może przyznać odpowiednią kwotę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub zobowiązać sprawcę, aby wpłacił odpowiednią sumę na wskazany przez niego cel społeczny.

Kiedy zezwolenie na użycie cudzego wizerunku nie jest wymagane?

Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zgody osoby na nim przedstawionej.

Istnieją jednak wyjątki, kiedy takie zezwolenie nie jest wymagane – poznaj trzy podstawowe przypadki!

Pierwszy dotyczy osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych (politycznych, społecznych, zawodowych), na przykład posła w Sejmie albo burmistrza podczas inauguracji roku szkolnego.

Drugi dotyczy sytuacji, gdy osoba znajdująca się na zdjęciu stanowi jedynie szczegół całości, na przykład podczas zgromadzenia, marszu czy koncertu.

Ostatni przypadek dotyczy sytuacji, gdy osoba (której wizerunek utrwalono) otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie (na przykład modelka), a konieczność uzyskania zezwolenia na publikację zdjęcia nie została wyraźnie zastrzeżona.

Zrobienie zdjęcia politykowi podczas wystąpienia publicznego na zebraniu wyborczym i opublikowanie go w Internecie nie wymaga jego zgody. Inaczej jest w przypadku sfotografowania polityka w restauracji podczas obiadu z rodziną. Zamieszczając takie zdjęcia w sieci działamy bezprawnie. Podobnie możemy fotografować muzyka podczas promocji płyty, ponieważ wypełnia on wtedy swoje obowiązki zawodowe, natomiast nie powinniśmy robić mu zdjęć na plaży podczas wakacji; naruszamy wtedy jego prawa – nie tylko do wizerunku, ale również do prywatności.

Wykorzystanie wizerunku lub danych osobowych innej osoby w celu wyrządzenia jej szkody, to kradzież tożsamości.

PRAWA AUTORSKIE

Czym jest utwór?

Utwór to każdy przejaw działalności twórczej człowieka mający indywidualny charakter, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Utworem jest na przykład: książka, komiks, piosenka, rzeźba, film czy zdjęcie. Zapamiętaj, że twórcą może być każdy człowiek, niezależnie od wieku i posiadanych umiejętności. Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego, od chwili jego ustalenia. Oznacza to, że dla powstania ochrony nie jest konieczne jego zarejestrowanie zgłoszenie w urzędzie czy nawet ukończenie.

Z utworem łączą się określone prawa. Dzieli się je na autorskie prawa osobiste i autorskie prawa majątkowe.

Jaka jest różnica pomiędzy autorskim prawem osobistym a majątkowym?

Autorskie prawa osobiste to więź twórcy z utworem. Przejawiają się one w prawie do bycia autorem, oznaczania utworu swoim imieniem i nazwiskiem lub pseudonimem albo udostępniania go anonimowo. Twórca korzystając z autorskich praw osobistych ma prawo do nienaruszalności treści i formy utworu, a także decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności. Przysługuje mu również prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu. Autorskich praw osobistych nie można sprzedać albo się ich zrzec. Są też nieograniczone w czasie.

Autorskie prawa majątkowe to uprawnienia twórcy do korzystania z utworu, rozporządzania nim i pobierania wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Mogą one być przedmiotem obrotu, twórca może je na przykład sprzedać. Te prawa są ograniczone w czasie.

Czy mogę legalnie pobierać z Internetu utwory za darmo, czyli jak nie być piratem…

TAK! Pamiętaj jednak, że dotyczy to tylko tych utworów, które zostały udostępnione publicznie za zgodą ich twórców. Oznacza to, że możesz pobrać z sieci ulubioną piosenkę, do słuchania na własnym odtwarzaczu.

Pamiętaj jednak, że nie możesz jej udostępniać ze swojego komputera innym użytkownikom w sieci, bowiem w taki sposób stajemy się dystrybutorem czyjegoś utworu. Takie działanie jest nielegalne.

Co to jest dozwolony użytek prywatny?

Dozwolony użytek prywatny to uprawnienie do nieodpłatnego korzystania na własne potrzeby z pojedynczych egzemplarzy już rozpowszechnionego utworu. Dozwolony użytek osobisty nie wymaga zgody twórcy.

Zakres dozwolonego użytku obejmuje osoby pozostające z nami w bliskich relacjach rodzinnych i towarzyskich. Co to oznacza w praktyce?

Możesz pożyczyć książkę koledze z klasy lub ją skserować na własne potrzeby. Kopii ulubionej płyty możesz słuchać w samochodzie i odtwarzać ją na imprezie urodzinowej w domu. Pamiętaj, używanie legalnie nabytego utworu czy płyty z muzyką – nie może naruszać interesów majątkowych jego twórcy.

Internetowa wymiana plików w systemie P2P (jednoczesne pobieranie i udostępnianie pliku innym użytkownikom) nie jest dozwolonym użytkiem osobistym.

Dozwolony użytek nie dotyczy gier i komercyjnych programów komputerowych. Oznacza to, że programów nie wolno kopiować, pożyczać czy odstępować nawet najbliższym.

Co grozi za naruszenie praw autorskich?

Odpowiedzialność za naruszenie praw autorskich jest podwójna: cywilna i karna.

Odpowiedzialność cywilna polega na tym, że twórca utworu, którego prawo zostało naruszone, na przykład piosenkarz albo twórca gry komputerowej, może domagać się od nas: usunięcia skutków naszych naruszeń, zaniechania naruszania czy zapłaty odszkodowania.

Odpowiedzialność karna grozi za:

• przywłaszczenie utworu i jego rozpowszechnianie bez podania jego twórcy, na przykład sprzedanie cudzej fotografii lub cudzego utworu muzycznego – jako własnego, lub bez podpisu, kto go wykonał (plagiat); nielegalne rozpowszechnianie cudzego utworu, na przykład – udostępnienie ze swojego komputera gry komputerowej innym użytkownikom (płatnie lub bezpłatnie);
• utrwalanie lub zwielokrotnianie cudzego utworu, na przykład kopiowanie płyty CD z muzyką i jej sprzedawanie lub udostępnienie innym.

Za dokonanie jednego z tych przestępstw grozi nawet kara pozbawienia wolności do 5 lat.

 

Art. 115 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, zwanej dalej Ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

1. Kto przywłaszcza sobie autorstwo albo wprowadza w błąd co do autorstwa całości lub części cudzego utworu albo artystycznego wykonania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3. (...).

Art. 116 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

1. Kto bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom rozpowszechnia cudzy utwór w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w ust. 1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

3. Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełniania przestępstwa określonego w ust. 1 stałe źródło dochodu albo działalność przestępną, określoną w ust. 1, organizuje lub nią kieruje, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5. (…).

Art. 190a Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny:

1. Kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

2. Tej samej karze podlega, kto, podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek lub inne jej dane osobowe w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej.

3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 następuje na wniosek pokrzywdzonego

 

PODSTAWA: 

Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. Nr 24, poz. 83 ze zm.).

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 ze zm.).

Źródło: "Przychodzi uczeń do prawnika..."Natalia Radosh, dr Mateusz Chołodecki

projekt: "Edukacja szkolna przeciwko wykluczeniu prawnemu" finansowany ze środków funduszy norweskich i środków krajowych

NETYKIETA

Netykieta to zasady zachowania, które odpowiadają na pytanie: jak zachowywać się w Internecie? Reguły zmieniają się tutaj z roku na rok, tak jak zmienia się Internet.

 

Zachęcam do zapoznania się z Netykietą, klikając na poniższy link:

https://fundacja.orange.pl/blog/wpis/netykieta

Opracowanie: pedagog szkolny Ewa Wolny- Dziurgot